Αναδημοσιεύω ένα άρθρο μου από το 2006 με προσθήκη ενός σύντομου υστερόγραφου στο τέλος. Αφορά στη διαχείριση των εσόδων που έχουν τα παραπάνω κράτη από την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων τους (πετρέλαιο, χαλκός και χρυσός συγκεκριμένα). Νορβηγία και Χιλή φαίνεται να είναι παραδείγματα προς μίμηση. Αντίθετα το Περού...
Η Διαχείριση του πλούτου από τους φυσικούς πόρους, στη Νορβηγία και στο Περού. Κοινό πρόβλημα, σε διαφορετική φάση και διάσταση (2006-04-10)
Η Νορβηγία, από τις χώρες με το υψηλότερο βιοτικό επίπεδο στον κόσμο, έχει δημιουργήσει ένα αποθεματικό κεφάλαιο, το λεγόμενο "Oil Fund", στο οποίο πηγαίνουν τα πλεονάσματα που δημιουργούνται από τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου με σκοπό να προετοιμαστούν για τη δύσκολη ώρα που τα κοιτάσματα θα εξαντληθούν. To 60% των κεφαλαίων επενδύεται σε ομόλογα και το 40% σε -διεθνείς- μετοχές. Τμήμα του κεφαλαίου το διαχειρίζονται επ'αμοιβή εξωτερικοί συνεργάτες, δηλ. μεγάλοι χρηματο-οικονομικοί οίκοι. Τον προηγούμενο Σεπτέμβριο έφτασε στο ύψος ρεκόρ των 198 δις δολ. ΗΠΑ.
Ωστόσο, υπάρχει σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο μια διαμάχη σχετικά με το αν πρέπει κάποια από τα χρήματα αυτά να διοχετευθούν για τη χρηματοδότηση "κοινωνικών παροχών" ή αν πρέπει να δοθούν επιπλέον φοροαπαλλαγές ως κίνητρο για περισσότερες επενδύσεις και ακόμη μεγαλύτερη οικονομική ανάπτυξη. Οι πρόσφατες εκλογές που ανέδειξαν κεντρο-αριστερή κυβέρνηση κρίθηκαν πάνω σε αυτό κυρίως το ζήτημα, με τους πολίτες οριακά να προκρίνουν την πρώτη λύση.
Το "Oil Fund" της Νορβηγίας έχει αποτελέσει πρώτυπο για τη δημιουργία αντίστοιχων κεφαλαίων στο Καζακστάν και την Ταϊλάνδη ενώ και το Εθνικό Κόμμα της Σκωτίας επιζητά την αντίστοιχη αξιοποίηση των εσόδων από τη Βόρεια Θάλασσα υπέρ των Σκωτσέζων.
Το "Oil Fund" της Νορβηγίας έχει αποτελέσει πρώτυπο για τη δημιουργία αντίστοιχων κεφαλαίων στο Καζακστάν και την Ταϊλάνδη ενώ και το Εθνικό Κόμμα της Σκωτίας επιζητά την αντίστοιχη αξιοποίηση των εσόδων από τη Βόρεια Θάλασσα υπέρ των Σκωτσέζων.
Στο Περού, από την άλλη, η κυβέρνηση έχει θεσμοθετήσει ειδική φορολόγηση των εξορυκτικών βιομηχανιών με το ήμισυ των εισπρατόμμενων φόρων να πηγαίνουν πίσω στους δήμους στους οποίους βρίσκονται οι εν λόγω βιομηχανίες / ορυχεία.
Αρκετοί δήμοι στις απομακρυσμένες επαρχίες του Περού ξοδεύουν το εισόδημα - το οποίο τους αποδίδει, ως οφείλει, η κυβέρνηση - σε παιδικές χαρές και διακοσμητικές παρεμβάσεις όταν οι κάτοικοι δεν έχουν καθαρό νερό για να πιούν.
Ο εκπρόσωπος της Παγκόσμιας Τράπεζας από τη μεριά του συμβουλεύει την επένδυση σε σχέδια απορρύπανσης των εγκαταλελειμμένων ορυχείων προκειμένου να αυξηθεί η υποστήριξη του τοπικού πληθυσμού προς την εξορυκτική διαδικασία. Μια άλλη ιδέα είναι η άμεση εμπλοκή των εξορυκτικών βιομηχανιών στην επένδυση των χρημάτων τοπικά. Αντί δηλ. να πληρώνουν φόρους που να πηγαίνουν στην κεντρική κυβέρνηση και από εκεί στις τοπικές διοικήσεις να κατασκευάζουν οι ίδιες έργα υποδομής, τοπικά, και σε αντάλλαγμα να έχουν φοροαπαλλαγές. Έτσι, τουλάχιστον αποφεύγεται η επαύξηση και ενίσχυση των δικτύων της διαφθοράς και τα φορολογικά βάρη πιάνουν τόπο.
Τι είναι αυτό που κάνει τις δύο αυτές χώρες να διαφέρουν τόσο; Η... προτεσταντική ηθική της πρώτης; Η διαφθορά της δεύτερης; Και από που πηγάζει / γιατί γίνεται ανεκτή; Σε κάθε περίπτωση, φαίνεται ότι η ύπαρξη φυσικών πόρων από μόνη της δεν είναι ικανή να αλλάξει την πορεία ενός τόπου. Η ορθή διοίκηση / διαχείριση έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία.
Δείτε και ένα σχετικό άρθρο για την οικονομία της Χιλής, γειτονικής στο Περού, και επίσης πλούσιας σε φυσικούς πόρους.
Δείτε και ένα σχετικό άρθρο για την οικονομία της Χιλής, γειτονικής στο Περού, και επίσης πλούσιας σε φυσικούς πόρους.
Πηγές
_http://yahoo.reuters.com/financeQuoteCompanyNewsArticle.jhtml?duid=mtfh09177_2005-09-14_14-27-42_n13605135_newsml
_Ναυτεμπορική, 17/10/2005
_http://www.kazakhstanembassy.org.uk/cgi-bin/index/67
_http://www.bloomberg.com/apps/news?pid=10000085&sid=ahaGBhWZadG0&refer=europe
_http://yahoo.reuters.com/financeQuoteCompanyNewsArticle.jhtml?duid=mtfh09177_2005-09-14_14-27-42_n13605135_newsml
_Ναυτεμπορική, 17/10/2005
_http://www.kazakhstanembassy.org.uk/cgi-bin/index/67
_http://www.bloomberg.com/apps/news?pid=10000085&sid=ahaGBhWZadG0&refer=europe
ΥΓ 2012-08: Σε πρόσφατο άρθρο του Κ. Στούπα στο Capital.gr σημειώνεται το εξής πολύ ενδιαφέρον για το Ταμείο Εσόδων Χαλκού που έχει ιδρύσει η Χιλή:
"[Σημαντική μεταρρύθμιση ήταν...] Η δημιουργία ενός fund στο οποίο πηγαίνουν τα έσοδα από το χαλκό. Αν πήγαιναν απευθείας στον κρατικό προϋπολογισμό θα προκαλούσαν κυκλικές ανισορροπίες. Π.χ. όταν οι τιμές ήταν ψηλά, τα υψηλά κρατικά έσοδα θα δημιουργούσαν υψηλές δαπάνες με αποτέλεσμα όταν οι τιμές έπεφταν να δημιουργούνται ελλείμματα."
