Ομολογώ ότι έχω μια ενστικτωδώς αρνητική αντίδραση – σε βαθμό αλλεργίας – απέναντι στις συνήθεις προσπάθειες συσχέτισης του περιβάλλοντος ή της πόλης με “το design”, όπως τουλάχιστον αυτό περνάει μέσα από εφημερίδες, τηλεοπτικές εκπομπές και περιοδικά ποικίλης ύλης.
Ανάλαφρο, τρα-λα-λα στυλάκι γραφής, ενίοτε με κάποιες αρχιτεκτονίζουσες εκφράσεις και πασπαλισμένο με κακοχωνεμένους αγγλικούς όρους που δίνουν όμως στον γράφοντα ή (συνήθως) τη γράφουσα την ψευδαίσθηση ότι είναι “cool” και «πολύ συνειδητοποιημένο άτομο» (όπως μας είχε ενημερώσει και μια μαθήτρια που στελέχωνε περίπτερο γνωστής οικολογικής οργάνωσης κάποτε).
Η πρακτική - ουσιαστική πλευρά των θεμάτων περιβάλλοντος και ποιότητας ζωής χάνεται, ή εξ’ αρχής απουσιάζει, και αυτό που βγαίνει προς τα έξω είναι κάποιες ξεκομμένες απ’ την πραγματικότητα ουτοπίες που φώλιαζαν στο μυαλό ορισμένων σχεδιαστών και που καλό θα ήταν να είχαν μείνει για πάντα μέσα σ’ αυτό.
Συνήθως η παρουσίαση σχετικών εκδηλώσεων και εκθέσεων στα άρθρα και ρεπορτάζ δεν κάνει τίποτα άλλο παρά να αναπαράγει το δελτίο τύπου του διοργανωτή, ελαφρώς παραλλαγμένο στην καλύτερη περίπτωση. Έτσι, και ο διοργανωτής είναι ευχαριστημένος γιατί περνάει το μήνυμά του και ο δημοσιογράφος έχει κάτι να γράψει επί ενός θέματος που μπορεί στο κάτω-κάτω και να μην το γνωρίζει. Η έκδοση ή το κανάλι τα πάει καλά με τους (εν δυνάμει) διαφημιστές. Όλοι «κάνουν τη δουλειά τους» και είναι λίγο – πολύ ικανοποιημένοι... Μ’ αυτή την αντιμετώπιση όμως, είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις τι πραγματικά αξίζει και τι όχι. Ή τι είναι θετικό, τι άθλιο και τι χρειάζεται βελτίωση.
Μ’ όλα αυτά στο μυαλό ξεκίνησα κατά το Σύνταγμα για να ρίξω μια ματιά στο Green Design Festival την τελευταία μέρα του. Είχα δει προηγουμένως το site το οποίο, παρότι λιγάκι δύσχρηστο (αναμενόμενο, καθότι φτιαγμένο από... designers :) ) μου άφησε μια μάλλον θετική εντύπωση.
Ο χώρος που είχε διαμορφωθεί στο Σύνταγμα, αν και ξεκομμένος οπτικά και λειτουργικά από την υπόλοιπη πλατεία, είχε στο εσωτερικό του ενδιαφέροντα σημεία.
-Οι αεροφωτογραφίες από το GoogleEarth με τα συνοδά κείμενα (Design By Nature) δε με εντυπωσίασαν. Αν ο σκοπός ήταν να γεννήσουν πρωτότυπες ιδέες / σκέψεις στους επισκέπτες, μάλλον απέτυχαν. Αυτά που διάβασα στα βιβλία επισκεπτών (ωραιότατο στήσιμο) ήταν μάλλον τα συνήθη κλισέ / ευχολόγια, πράγμα φυσικό, όταν ο άλλος καλείται να γράψει κάτι στα πεταχτά, για ένα θέμα που δεν γνωρίζει, και χωρίς να έχει κάποια προηγούμενη ανάλυση στη διάθεσή του. Οι εικόνες απλώς ξυπνούσαν κλισέ. Δεν εξηγούσαν.
-Οι πρωτότυπες κατασκευές, με επαναχρησιμοποίηση υλικών (Redesign Reuse), ήταν πράγματι… πρωτότυπες. Θα ήταν χρήσιμο αν υπήρχαν κάποια φυλλάδια με τις οδηγίες συναρμολόγησης ώστε να μπορούν όσοι επισκέπτες ήθελαν να τις ανακατασκευάσουν σπίτι τους. Ή να υπήρχαν στο ...site.
-Αναπάντεχα ενδιαφέρουσες (για μένα) ήταν και κάποιες από τις δημιουργίες οικολογικής μόδας (Eco-Chic).
-Πιο ενδιαφέρουσα απ’ όλες μου φάνηκε η έκθεση / συλλογή φωτογραφιών της Anne-Laure Obersone (Δεύτερη Πράξη). Aν και το στήσιμο ήταν πολύ απλό, η ιδέα ήταν τέτοια που μπορούσε να ξυπνήσει νέες σκέψεις στον αναγνώστη του τελικού κειμένου. Μια σειρά από εικόνες, που άλλες απεικόνιζαν καταστάσεις «ειδυλλιακές», άλλες «προβληματικές» / χαώδεις, άλλες αμφίσημες. Το κείμενο στο τέλος της έκθεσης ανέτρεπε τις αντιλήψεις που δημιουργούσαν οι, παραπλανητικές, εικόνες και έβαζε τα πράγματα στη θέση τους. Το παραμυθένιο νησί της φωτογραφίας δεν ήταν παρά μία ατόλη στον Ειρηνικό, εγκαταλελειμμένη από τους κατοίκους της εξ’ αιτίας πυρηνικών δοκιμών. Η χαώδης, πυκνοδομημένη πόλη με τους ουρανοξύστες είναι ένα μνημείο περιβαλλοντικής αποτελεσματικότητας, σε σύγκριση με τα αέναα εξαπλωμένα προάστια των μονοκατοικιών, κοκ.
Ανάλαφρο, τρα-λα-λα στυλάκι γραφής, ενίοτε με κάποιες αρχιτεκτονίζουσες εκφράσεις και πασπαλισμένο με κακοχωνεμένους αγγλικούς όρους που δίνουν όμως στον γράφοντα ή (συνήθως) τη γράφουσα την ψευδαίσθηση ότι είναι “cool” και «πολύ συνειδητοποιημένο άτομο» (όπως μας είχε ενημερώσει και μια μαθήτρια που στελέχωνε περίπτερο γνωστής οικολογικής οργάνωσης κάποτε).
Η πρακτική - ουσιαστική πλευρά των θεμάτων περιβάλλοντος και ποιότητας ζωής χάνεται, ή εξ’ αρχής απουσιάζει, και αυτό που βγαίνει προς τα έξω είναι κάποιες ξεκομμένες απ’ την πραγματικότητα ουτοπίες που φώλιαζαν στο μυαλό ορισμένων σχεδιαστών και που καλό θα ήταν να είχαν μείνει για πάντα μέσα σ’ αυτό.
Συνήθως η παρουσίαση σχετικών εκδηλώσεων και εκθέσεων στα άρθρα και ρεπορτάζ δεν κάνει τίποτα άλλο παρά να αναπαράγει το δελτίο τύπου του διοργανωτή, ελαφρώς παραλλαγμένο στην καλύτερη περίπτωση. Έτσι, και ο διοργανωτής είναι ευχαριστημένος γιατί περνάει το μήνυμά του και ο δημοσιογράφος έχει κάτι να γράψει επί ενός θέματος που μπορεί στο κάτω-κάτω και να μην το γνωρίζει. Η έκδοση ή το κανάλι τα πάει καλά με τους (εν δυνάμει) διαφημιστές. Όλοι «κάνουν τη δουλειά τους» και είναι λίγο – πολύ ικανοποιημένοι... Μ’ αυτή την αντιμετώπιση όμως, είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις τι πραγματικά αξίζει και τι όχι. Ή τι είναι θετικό, τι άθλιο και τι χρειάζεται βελτίωση.
Μ’ όλα αυτά στο μυαλό ξεκίνησα κατά το Σύνταγμα για να ρίξω μια ματιά στο Green Design Festival την τελευταία μέρα του. Είχα δει προηγουμένως το site το οποίο, παρότι λιγάκι δύσχρηστο (αναμενόμενο, καθότι φτιαγμένο από... designers :) ) μου άφησε μια μάλλον θετική εντύπωση.
Ο χώρος που είχε διαμορφωθεί στο Σύνταγμα, αν και ξεκομμένος οπτικά και λειτουργικά από την υπόλοιπη πλατεία, είχε στο εσωτερικό του ενδιαφέροντα σημεία.
-Οι αεροφωτογραφίες από το GoogleEarth με τα συνοδά κείμενα (Design By Nature) δε με εντυπωσίασαν. Αν ο σκοπός ήταν να γεννήσουν πρωτότυπες ιδέες / σκέψεις στους επισκέπτες, μάλλον απέτυχαν. Αυτά που διάβασα στα βιβλία επισκεπτών (ωραιότατο στήσιμο) ήταν μάλλον τα συνήθη κλισέ / ευχολόγια, πράγμα φυσικό, όταν ο άλλος καλείται να γράψει κάτι στα πεταχτά, για ένα θέμα που δεν γνωρίζει, και χωρίς να έχει κάποια προηγούμενη ανάλυση στη διάθεσή του. Οι εικόνες απλώς ξυπνούσαν κλισέ. Δεν εξηγούσαν.
-Οι πρωτότυπες κατασκευές, με επαναχρησιμοποίηση υλικών (Redesign Reuse), ήταν πράγματι… πρωτότυπες. Θα ήταν χρήσιμο αν υπήρχαν κάποια φυλλάδια με τις οδηγίες συναρμολόγησης ώστε να μπορούν όσοι επισκέπτες ήθελαν να τις ανακατασκευάσουν σπίτι τους. Ή να υπήρχαν στο ...site.
-Αναπάντεχα ενδιαφέρουσες (για μένα) ήταν και κάποιες από τις δημιουργίες οικολογικής μόδας (Eco-Chic).
-Πιο ενδιαφέρουσα απ’ όλες μου φάνηκε η έκθεση / συλλογή φωτογραφιών της Anne-Laure Obersone (Δεύτερη Πράξη). Aν και το στήσιμο ήταν πολύ απλό, η ιδέα ήταν τέτοια που μπορούσε να ξυπνήσει νέες σκέψεις στον αναγνώστη του τελικού κειμένου. Μια σειρά από εικόνες, που άλλες απεικόνιζαν καταστάσεις «ειδυλλιακές», άλλες «προβληματικές» / χαώδεις, άλλες αμφίσημες. Το κείμενο στο τέλος της έκθεσης ανέτρεπε τις αντιλήψεις που δημιουργούσαν οι, παραπλανητικές, εικόνες και έβαζε τα πράγματα στη θέση τους. Το παραμυθένιο νησί της φωτογραφίας δεν ήταν παρά μία ατόλη στον Ειρηνικό, εγκαταλελειμμένη από τους κατοίκους της εξ’ αιτίας πυρηνικών δοκιμών. Η χαώδης, πυκνοδομημένη πόλη με τους ουρανοξύστες είναι ένα μνημείο περιβαλλοντικής αποτελεσματικότητας, σε σύγκριση με τα αέναα εξαπλωμένα προάστια των μονοκατοικιών, κοκ.
Φωτογράφος: Emory Kristof
Τοποθεσία: Ατόλη Rongelap, Νήσοι Marshall, Μικρονησία.
Copyright: Printree
Εδώ οι εικόνες είναι χρήσιμες. Γιατί αυτοαναιρούνται. Προδίδουν τη δύναμή τους να παραπλανούν. Προδίδουν τη λειψότητά τους. Φυσικά, όποιος δε διάβασε το κείμενο και έμεινε στις εικόνες θα έμεινε πιθανώς και με τις λάθος αντιλήψεις στο μυαλό του.
Για τη δράση Let’s Draw Trees δεν έχω άποψη καθώς είδα μόνο ένα τέτοιο τεχνητό «δέντρο» σε κάποιο σημείο της πόλης (και δεν ενθουσιάστηκα...). Αυτό που μου έμεινε στο μυαλό είναι μια φράση από το site: “Τα δέντρα μπορεί να τα αναζητήσει κανείς σε κεντρικά σημεία της πόλης,…”.
Για σκεφτείτε το: «Τα δέντρα μπορεί κανείς να τ’ αναζητήσει...». Αν αυτή δεν είναι μια τρομακτική φράση τότε τι είναι;
Πήγα και από την οδό Λιοσίων, στο κτήριο του Δημαρχείου, να δω τον «κάθετο κήπο», που είχε διαμορφωθεί από την εταιρεία Landco. Η παρέμβαση μου φάνηκε πολύ μικρή / περιορισμένη ώστε να αναδείξει επαρκώς την ιδέα και τις δυνατότητες των κάθετων κήπων ή του κατακόρυφου πρασίνου γενικώς. Ίσως να μην υπήρχε επαρκής χρόνος για την πλήρη ανάπτυξή του. Ας ελπίσουμε τουλάχιστον ότι τον πρόσεξαν οι αποφασίζοντες στο Δήμο.
Μια ενδιαφέρουσα εκδήλωση γενικά, έστω κι αν ο θόρυβος που έγινε γύρω απ’ αυτήν ήταν μεγαλύτερος απ’ το ίδιο το γεγονός.
