Πολύ κουβέντα γίνεται για τη σημασία της "ευαισθητοποίησης των πολιτών" προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα περιβαλλοντικά προβλήματα. Πρωτεύοντα ρόλο σε αυτή την "ευαισθητοποίηση" έχει να παίξει προφανώς και ο τρόπος με τον οποίο η πολιτεία προσεγγίζει, αντιμετωπίζει και ενημερώνει τους πολίτες. Και ο τρόπος αυτός είναι συχνά άθλιος τόσο από πολιτική όσο και από τεχνική ή επικοινωνιακή άποψη.
Έπεσα πρόσφατα πάνω σε ένα παλιό φυλλάδιο (του 2001) για την "Ευρωπαϊκή Ημέρα Χωρίς Αυτοκίνητο".
Το φυλλάδιο ξεκινάει με μια έντονη δόση γραφειοκρατικού λυρισμού "Περπατάμε ελεύθερα στους γνωστούς και άγνωστους δρόμους της πόλης και ανακαλύπτουμε τις κρυφές πτυχές της" για να περάσει εν συνεχεία στον κόσμο του υπερβατικού "...χρησιμοποιώντας τα ποδήλατα, τα πατίνια και τα... (drum roll) πόδια μας" (σε ποιούς ποδηλατόδρομους, σε ποιά πεζοδρόμια;) καταλήγωντας στην απόλυτη οργουελιανή -newspeak- κοροϊδία: "...για μια μέρα, για πολλές μέρες, για πάντα." (μόνο που η ημέρα χωρίς αυτοκίνητο είναι μία και μόνο μία).
Η τρίτη σελίδα συνεχίζει με το αγαπημένο μου και άκρως κατάλληλο για κατήχηση δημοτικού / νηπιαγωγείου: Η αντίστιξη μεταξύ των πολιτών (από τη μία μεριά) και των αυτοκινήτων (από την άλλη)! Άνθρωπος εναντίον μηχανής! "Κόκκινο στα Ι.Χ. Πράσινο στους πολίτες".
Επίσης, κάτω αριστερά μαθαίνουμε ότι με τη συμμετοχή μας στέλνουμε ένα "μήνυμα στους πολίτες του κόσμου" (ήταν η εποχή που δωρίζαμε Ευρώ στους Αμερικάνους...) ενώ δεξιάμας βλέπουμε όλα τα καλά που έκανε η πολιτεία (κράτος και δήμοι) για εμάς. Εδώ επίσης συναντάμε και ένα από τα αγαπημένα μου πράσινα κλισέ: Οι χώροι αστικού πρασίνου ως "πνεύμονες ζωής".
Στην τέταρτη σελίδα τα πράγματα λέγονται πλέον ξεκάθαρα και με τ' όνομά τους: Η πολιτεία ό,τι ήταν να κάνει το έκανε: Η σκυτάλη για τη βελτίωση της καθημερινότητας των πόλεων βρίσκεται πλέον στα χέρια των κατοίκων. Στο σημείο αυτό παρεμβαίνει και ο Πάολο Κοέλλιο ο οποίος μας πληροφορεί πως "αν μάθουμε να αγαπάμε και να προσέχουμε ξανά την πόλη μας μπορούμε να ζήσουμε στην πόλη που ονειρεύομαστε".
Επίσης, αφήνεται μια χαραμάδα αισιοδοξίας, με την υπόθεση ότι "η 'Ημέρα Χωρίς Αυτοκίνητο' μπορεί να... πολλαπλασιαστεί και να γίνει 'Ημέρες Χωρίς Αυτοκίνητο'". Δε διευκρινίζεται όμως πως θα γίνει ο πολλαπλασιασμός. Με μοσχεύματα, καταβολάδες ή παραφυάδες;
Την απάντηση δε μας δίνει ούτε το μήνυμα του υπουργού, από το οποίο όμως καταλαβαίνουμε ότι "Η αναβάθμιση της Ποιότητας Ζωής στα Αστικά Κέντρα (ΠΟΖΑΚ) απαιτεί:
- Την ευαισθητοποίηση των πολιτών (μην ξεχνάμε τις ευθύνες μας)
- Το σχεδιασμό σύγχρονων υποδομών στις πόλεις (βλ. μεγάλα έργα...)
- Την αναβάθμιση, ελκυστικότητα και αξιοπιστία των δημοσίων συγκοινωνιών (την οποία άλλοι είχαν ήδη δρομολογήσει, λόγω και Ολυμπιακών Αγώνων).
Για θεσμικές παρεμβάσεις προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης της αυτοδιοίκησης των δήμων δε γίνεται λόγος, ούτε φυσικά καμία αναφορά σε θέματα αστικού σχεδιασμού και πολεοδομικής νομοθεσίας που δεν έχουν να κάνουν με την κατασκευή έργων...
