Κάπνισμα vs. Ρύπανση

Ένα από τα ψυχολογικά τρικ με τα οποία πολλοί καπνιστές προσπαθούν να ξεγελάσουν τον εαυτό τους για τις συνέπειες του καπνίσματος είναι η επίκληση της ρύπανσης, και ιδίως της ατμοσφαιρικής. «Το τσιγάρο τους πείραξε. Τόση ρύπανση δεν τη βλέπουν...», λέει το ψευδο-επιχείρημα. Για να δούμε λοιπόν πως συγκρίνεται η βλάβη που προξενεί το κάπνισμα με τη βλάβη από τους «συνήθεις» ρύπους αρκεί να προσέξουμε τον παρακάτω πίνακα, τον οποίο και επεξηγώ στο τέλος. Τα στοιχεία προέρχονται από το βιβλίο “Introduction to Environmental Engineering and Science”, Gilbert M. Masters, Prentice-Hall Ed. (1991), p. 192:

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΟΡΙΣΜΕΝΩΝ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΩΝ ΡΙΣΚΩΝ(*) ΣΤΙΣ ΗΠΑ

Κίνδυνος ------------------------------------Ρίσκο καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής
Κάπνισμα τσιγάρων, ένα πακέτο την ημέρα ---------- 0,25
Καρκίνος, οποιουδήποτε είδους ----------------------- 0,22
Θάνατος σε τροχαίο ατύχημα -------------------------- 0,02
Δολοφονία -----------------------------------------------0,01
Θάνατος από ατύχημα στο σπίτι ------------------------0,01
Θάνατοι από καρκίνο λόγω ραδονίου στο σπίτι -------0,003
Καρκίνος λόγω αλκοόλ, ελαφρύς πότης ---------------0,001
Καρκίνος από φυσική ακτινοβολία, στο επίπεδο
της θάλασσας ---------------------------------------------0,001
4 κουταλιές της σούπας φυστικοβούτυρο τη μέρα
(aflatoxin) ------------------------------------------------0,0006
Τυπικό μέγιστο επιτρεπόμενο επίπεδο ρύπανσης
(για ρύπους που παρακολουθεί η EPA) -----------------0,0000001-0,0001

Βασισμένο σε στοιχεία που δίνονται στους Wilson and Crouch (1987) και το Εθνικό Κέντρο για Στατιστικά Υγείας (NCHS)

Κοινώς, η πιθανότητα να πεθάνεις (από καρκίνο ή καρδιακό) λόγω καπνίσματος ενός πακέτου τσιγάρων την ημέρα είναι 25%.
Η πιθανότητα θανάτου από ατύχημα στο σπίτι είναι 1%.
Η πιθανότητα θανάτου από έκθεση στο μέγιστο επιτρεπόμενο επίπεδο ρύπου είναι από 0,00001% (1 στο εκατομμύριο) έως 0,01% (1 στις 10.000).

Νομίζω ότι αυτά τα στοιχεία δε χρειάζονται περαιτέρω σχολιασμό.
Επιπλέον, για όσους κάνουν τον παραλληλισμό με τον κίνδυνο της ρύπανσης, να υπενθυμίσω ότι οι εκπομπές ρύπων ρυθμίζονται πολύ αυστηρά, τόσο για τα αυτοκίνητα όσο και για τις βιομηχανίες. Άρα, είναι απόλυτα φυσικό να γίνεται κάτι τέτοιο και για το κάπνισμα, το οποίο άλλωστε συνιστά απείρως μεγαλύτερο κίνδυνο όπως δείχνει ο παραπάνω πίνακας.
Και, ναι, ο πίνακας αφορά το ενεργητικό κάπνισμα αλλά πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι ο κίνδυνος από το παθητικό κάπνισμα είναι της ίδιας χοντρικά τάξης μεγέθους.

(*) ΡΙΣΚΟ: «Η πιθανότητα να πεθάνεις από τον αναφερόμενο παράγοντα κινδύνου». Σημειώνεται ότι τα πάντα γύρω μας μπορούν να θεωρηθούν –και είναι- παράγοντες κινδύνου. Ρωτήστε και τον Αισχύλο που έφαγε τη χελώνα στο κεφάλι. Άρα, προκειμένου να μπορούμε να αξιολογήσουμε τι είναι πραγματικά επικίνδυνο, χρειάζεται η ανάλυση ρίσκου, με την οποία υπολογίζεται η πιθανότητα θανάτου (ή βλάβης, αναλόγως τι ψάχνει η κάθε μελέτη) για τον κάθε ένα κίνδυνο.

Ορισμένες. ενδεικτικές μελέτες για τους κινδύνους του παθητικού καπνίσματος:
http://tobaccocontrol.bmj.com/cgi/content/abstract/8/2/156
http://content.nejm.org/cgi/content/abstract/340/12/920
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12244030
http://old.ash.org.uk/html/factsheets/html/fact08.html
http://ntr.oxfordjournals.org/cgi/content/abstract/11/6/627
http://www.surgeongeneral.gov/library/secondhandsmoke/factsheets/factsheet5.html
http://www.surgeongeneral.gov/library/secondhandsmoke/secondhandsmoke.pdf

Και για μπόνους αυτό.